Mensen: een inleiding in de culturele antropologie

Culturele verschillen tussen mensen zijn niet verdwenen. Ook niet met de seksuele vermenging van de mensheid tot een genetisch homogene soort. Vanaf het basisgegeven van voortplanting en afstamming tot de meest complexe samenlevingsvormen in grootsteden en transnationale constellaties zien we een complex en veelzinnig interactiepatroon van natuur en cultuur. De recente ontwikkelingen in de genetische evolutietheorie en de neurowetenschappen laten toe duidelijker de grenzen af te lijnen waarbinnen de menselijke culturen kunnen begrepen en verklaard worden, maar geven weinig of geen absolute grenzen voor culturele inventiviteit aan. In de hedendaagse, deels geglobaliseerde en sterk verstedelijkte wereld zien we het ontstaan van nieuwe en grootschalige samenlevingsvormen zoals de mensheid die nooit gekend heeft. Tegelijk merken we een enorme dynamiek van culturele vormgeving en inventiviteit. Dat is te merken in de interacties tussen kennisvormen en kennisarsenalen, tussen religies en levensbeschouwingen en tussen artistieke uitingen over de hele wereld. Diversiteit wordt ook voor het eerst een universeel thema door de omvang en de intensiteit van contacten en vaak ook botsingen. Cultuur (en religie als onderdeel) is daarbij vaak een thema, vooral een thema van verschil. Tegelijk wordt zich een eerste generatie bewust van de 'interdependentie' van alle mensen en van de hele aarde voor overleving. Opnieuw spelen culturele elementen hierbij een belangrijke rol voor begrijpen, zingeving en zoeken naar actiestrategieën in deze onomkeerbaar nieuwe wereld.